Πανέμορφες διαδρομές στην ευρύτερη περιοχή
Αρχαιολογικό Μουσείο Κοζάνης
Το Μουσείο στεγάζεται σε νεοκλασικό κτίριο, γνωστό ως Παναγιωτίδειο Αρχοντικό δωρεά του Δήμου Κοζάνης στην Αρχαιολογική Υπηρεσία.
Στις συλλογές του Μουσείου περιλαμβάνονται ευρήματα προϊστορικών μέχρι παλαιοχριστιανικών χρόνων από
διάφορες θέσεις του νομού Κοζάνης.
διάφορες θέσεις του νομού Κοζάνης.Σημαντικότερα εκθέματα του Μουσείου θεωρούνται:
 | Χάλκινο περίαπτο από την Απιδέα, 7ος αιώνας π.Χ. |
 | Μαρμάρινο κεφάλι γυναικείου αγάλματος από την Ελάνη, 4ος αιώνας π.Χ. |
 | Ενεπίγραφη ασημένια φιάλη από την Κοζάνη, αρχή 5ου αιώνα π.Χ. |
 | Χρυσή δίδυμη πόρπη από τάφο του 4ου αιώνα π.Χ. από την Απιδέα. |
 | Χάλκινα αγγεία από τάφο του 4ου αιώνα π.Χ. από την Απιδέα. |
 | Χρυσά σκουλαρίκια του 4ου αιώνα π.Χ. από την Νεκρόπολη Κοζάνης. |
 | Κτερίσματα από τάφο από την Νεκρόπολη Κοζάνης. |
 | Επιγραφή με επιστολή του Φιλίππου Ε' από την Κοιλάδα Κοζάνης. |
 | Μαρμάρινο άγαλμα παιδιού από το Μεσόβαιο, ρωμαϊκής εποχής. |
 | Χρυσά σκουλαρίκια από την Ανω Κώμη, δεύτερο μισό 4ου αιώνα π.Χ. |
Eκκλησία Αγ Βαρβάρας Νεράιδας....  Δίπλα απο την υψηλή γέφυρα Σερβίων, δεσπόζει η εκκλησία της Αγίας Βαρβάρας... Είναι η κατασκευή του νέου Ιερού Ναού, της Αγίας Βαρβάρας, που εγινε μετά την δημιουργία της τεχνητής λίμνης. Πρίν την δημιουργία της λίμνης, στην παλιά γέφυρα και στην κοίτη του ποταμού Αλιάκμονα, υπήρχε το εξωκκλήσι της Αγίας Βαρβάρας, που παλιοί θυμούνται ιδιαίτερα... |
Αρχαιολογικό Μουσείο Αιανής, Περιγραφή Στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Αιανής αναπτύσσεται η ιστορική εξέλιξη της αρχαίας Αιανής, πρωτεύουσα της Ελιμιώτιδας, ενός από τα ισχυρότερα βασίλεια της Άνω Μακεδονίας, καθώς και της ευρύτερης περιοχής, από τα προϊστορικά μέχρι και τα ρωμαϊκά χρόνια. Οι συλλογές του περιλαμβάνουν ευρήματα ιδιαίτερης σημασίας, που συμπληρώνουν την εικόνα της ιστορίας του ελληνισμού της Άνω Μακεδονίας, όπως αυτά της Ύστερης Εποχής το Χαλκού (15ος – 12ος αι. π.Χ.) και της αρχαϊκής – κλασικής περιόδου (6ος – 5ος αι. π.Χ.), στα οποία αποτυπώνονται η κατάσταση των δωρικών – μακεδονικών φύλων και η παρουσία Μυκηναίω  ν στην περιοχή, καθώς και η οικιστική ανάπτυξη και πολιτική οργάνωση που υπήρχε στην Αιανή από τον 6ο αι. π.Χ. Το κτηριακό συγκρότημα του μουσείου έχει συνολική έκταση 4.500τ.μ. και διαθέτει ισόγειο και πρώτο όροφο. Οι χώροι του περιλαμβάνουν επτά εκθεσιακές αίθουσες συνολικού εμβαδού 1000τ.μ., αποθήκες αρχαιοτήτων, γραφεία, βιβλιοθήκη, σχεδιαστήριο, αποθήκη εργαλείων – ξυλουργείο, αίθουσα πολλαπλών χρήσεων και ξενώνα, καθώς και σύγχρονα εργαστήρια συντήρησης μεταλλικών και πήλινων αντικειμένων. Η αίθουσα πολλαπλών χρήσεων, από το 1995 ως το 2007, έχει φιλοξενήσει πληθώρα πολιτιστικών εκδηλώσεων: έκθεση με εικόνες, κείμενα, χάρτες και λίγα αντίγραφα αρχαιοτήτων, έκθεση ζωγραφικής, θεατρικές και μουσικές εκδηλώσεις, βραδιές ποίησης. Στους στόχους του μουσείου, που υπάγεται στη Λ΄ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων, είναι με την έκθεση των ευρημάτων της Αιανής, τα οποία δίνουν νέα διάσταση στην ιστορία της Μακεδονίας, να αναδείξει τον παιδευτικό – εκπαιδευτικό χαρακτήρα του, ώστε, εκτός από την επιστημονική κοινότητα και ο απλός επισκέπτης να κατανοεί και να αναγνωρίζει τα νέα στοιχεία και τα συμπεράσματα της έρευνας. Παράλληλος στόχος είναι να ενταχθεί δυναμικά και πολύμορφα στην τοπική και στην ευρύτερη κοινωνία με εκδηλώσεις, όπως εκπαιδευτικά προγράμματα, διαλέξεις, συμπόσια, συνέδρια και περιοδικές εκθέσεις. Από το 1988 έχει οργανώσει εκπαιδευτικά προγράμματα για παιδιά και αλλοδαπούς φοιτητές σε διάφορες θεματικές ενότητες, τρεις επιστημονικές ημερίδες, έχει δημιουργήσει πέντε ταινίες για την προβολή του αρχαιολογικού πλούτου, ενώ παράλληλα παρέθεσε γεύματα αρχαίας διατροφής (1995, 1996, 2000, 2003, 2005, 2006), πραγμα  τοποίησε ιππικές πορείες σε ίχνη αρχαίων διαδρομών, που έχουν συνδεθεί με σημαντικά ιστορικά γεγονότα (1996, 1997, 2000, 2002, 2003) και μια ετήσια, καθιερωμένη πια, αθλητική εκδήλωση με αγώνα δρόμου υπό τον τίτλο «ο Δρόμος του Απολλοδώρου» (αρχαίου δρομέα από την Αιανή) ενταγμένη στα Αιαναία Άθλα σε συνεργασία με το Δήμο Αιανής. Η συμμετοχή του σε δραστηριότητες για την ενημέρωση των πολιτών με ομιλίες, οργανωμένες ξεναγήσεις, διαλέξεις και φωτογραφικές εκθέσεις είναι συνεχής με στόχους την ευαισθητοποίηση, την κτήση ιστορικής και εθνικής αυτογνωσίας, την ανάπτυξη της περιβαλλοντικής συνείδησης και τη σύνδεση του φυσικού με το πολιτισμικό περιβάλλον, αλλά και την αυτοεκτίμηση μέσω της πολιτιστικής δημιουργίας. Η λίμνη του Πολυφύτου, το Φράγμα και ο Υδροηλεκτρικός Σταθμός Πολυφύτου | ||
 | Απολαύστε από τη βεράντα ενός σπιτιού στο Βελβεντό ή από τα Πιέρια Όρη τη δύση του ήλιου στα νερά της λίμνης, που βρίσκεται σε μικρή απόσταση από το Βελβεντό και που διασχίζεται από τη μεγαλύτερη γέφυρα των Βαλκανίων. Η λίμνη Πολυφύτου, αποτελεί μια από τις μεγαλύτερες τεχνητές λίμνες της Ελλάδας κι ένα τοπίο μοναδικής αισθητικής και ιδιαίτερης περιβαλλοντικής σημασίας. Επίσης η λίμνη προσφέρεται για μια σειρά δραστηριοτήτων, όπως η κολύμβηση, το ψάρεμα, άλλες αθλητικές δραστηριότητες, αλλά και για αναψυχή. Εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζει το Φράγμα της λίμνης στο οποίο φτάνει κανείς διανύοντας μια όμορφη κι εντυπωσιακή διαδρομή παράλληλα της λίμνης. | |
Το Φράγμα Πολυφύτου αποτελεί ένα από τα τρία που παρεμβαίνουν στη ροή του ποταμού πριν τα νερά του καταλήξουν στο Θερμαϊκό Κόλπο. Αξίζει επίσης να επισκεφθεί κανείς τον Υδροηλεκτρικό Σταθμό Πολυφύτου, ο οποίος, τοποθετημένος μέσα σε ένα πανέμορφο τοπίο, αποτελεί αξιόλογο τεχνολογικό και εκπαιδευτικό αξιοθέατο. |
ΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΝΟ ΦΡΟΥΡΙΟ ΤΩΝ ΣΕΡΒΙΩΝ
Η Βυζαντινή πόλη των Σερβίων είχε την Ακρόπολη, την Άνω Πόλη και την Κάτω Πόλη. Υπήρχαν δηλαδή τρία τείχη άμυνας για τους επιδρομείς, τα οποία προφύλασσαν ταυτόχρονα το στρατιωτικό διοικητή που ζούσε στην Ακρόπολη, τόσο από τους εξωτερικούς, όσο και από τους εσωτερικούς. Στην κάτω πόλη ζούσαν οι αγρότες και οι εργάτες, στην άνω πόλη διέμενε η μεσαία τάξη και στην Ακρόπολη ο Στρατιωτικός διοικητής, όπως αναφέρει ο Καντακουζηνός: «Το δε τρίτον, άκρα ον, το άρχοντι ανείται».
Το Κάστρο των Σερβίων κτίστηκε μεταξύ (560-650μ.Χ.), δηλαδή, στα χρόνια του Ιουστινιανού ή του Ηρακλείου.
Η Ακρόπολη κάλυπτε 2,
5 στέμματα και σήμερα σώζονται με μεγάλες φθορές οι Πύργοι ξεπερνούσαν τα 20 μέτρα ύψος μεγάλα τμήματα από τα τείχη και ίχνη κτισμάτων.
5 στέμματα και σήμερα σώζονται με μεγάλες φθορές οι Πύργοι ξεπερνούσαν τα 20 μέτρα ύψος μεγάλα τμήματα από τα τείχη και ίχνη κτισμάτων. Η Άνω Πόλη κάλυπτε 20 στρέμματα, σώζονται οι βάσεις πολλών κατοικιών και τα τείχη που την περιέβαλλαν είχαν σχήμα πολυγωνικό με πύργους στρογγυλούς και ορθογώνιους που ακολουθούσαν την κλίση του λόφου.
Η Κάτω Πόλη κάλυπτε 75 στρέμματα, σώζονται τείχη, τμήμα της κεντρικής υψηλής πύλης του Κάστρου, τμήματα Υδραγωγείων, πολλά ερείπια και ίχνη σπιτιών και εκκλησιών. Τρείς μάλιστα εκκλησίες σώζονται σε αρκετά καλή κατάσταση με πολλές σπάνιες και θαυμάσιες τοιχογραφίες. Είναι η μεγάλη Βυζαντινή Βασιλική Εκκλησία (11ου αιώνα) που πιθανολογείται από τους ειδικούς ότι είναι του Αγίου Δημητρίου, η εκκλησία του Προδρόμου Ιωάννη και το μοναστήρι των Αγίων Θεοδώρων, σκαρφαλωμένο σαν περιστεροφωλιά σε ένα άγριο και απόκρημνο βράχο, με φανταστική θέα.
ΓΝΩΣΤΕΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΕΣ ΕΚΚΛΗΣΙΕΣ ΤΟΥ ΦΑΡΑΓΓΙΟΥ
Βυζαντινή Βασιλική Εκκλησία
Είναι η μεγαλύτερη εκκλησία του Βυζαντινού λόφου (21,50Χ11,70μ.) και είναι πιθανότατα αφιερωμένη στον Αγ. Δημήτριο.
Σώζονται αρκετές τοιχογραφίες με πιο καθαρή από όλες του Αγ. Φλώρου. Το Ιερό της εκκλησίας έχει καταρρεύσει ολόκληρο και οι βανδαλισμοί στο μεγαλόπρεπο αυτό Βυζαντινό Μνημείο έχουν κάνει ανεπανόρθωτη ζημιά. Μερικές από τις τοιχογραφίες της όπως έχουν αναφέρει ο Ανδρέας Ξυγγόπουλος είναι
- Τοιχογραφία του Νιπτήρος
- Τοιχογραφία της Προδοσίας του Ιού
δα - Τοιχογραφία στρατιωτικού αγίου
- Τοιχογραφία του Αγ. Νικολάου
- Τοιχογραφία του Αγ. Δημητρίου
- Τοιχογραφία του Κοσμά & Δαμιανού
Εκατέρωθεν της Αγίας Θεοδότης
Η δε χρονολογία της Βασιλικής και των τοιχογραφιών πιθανότατα είναι από τον 11ο αιώνα.
Βρίσκεται δε στη Βορειοδυτική γωνία της Κάτω πόλης και είναι ορθογώνιο επιμηκές κτίσμα που διαιρείται σε τρία κλίτη.
Ναός των Αγ. Θεοδώρων
Βρίσκεται βόρεια της Βασιλικής αλλά σε χαμηλότερο επίπεδο, πρόκειται για μοναστηριακό κτίσμα.
Μικρή μονόκλιτη βασιλική με ξύλινη στέγη. Από οικοδομικά στοιχεία που έχει ο Ναός, είναι δυνατόν να χρονολογηθεί στον 11ο αιώνα. Η ζωγραφική των τοιχογραφιών του Ναού χρονολογούνται στο τέλος του 15ου αιώνα.
Ναός Αγ. Ιωάννου του Προδρόμου
Βρίσκεται βορειανατολικά της βασιλικής, κοντά στο βόρειο τμήμα του εξωτερικού τείχους. Ο ναός είναι μικρή μονόκλιτη βασιλική με μια μόνο κεντρική αψίδα. Στο εσωτερικό του ναού, σώζονται αμυδρά υπολείμματα τοιχογραφιών. Το κτίσμα από αρχιτεκτονική άποψη ανήκει χρονολογικά στο 14ο αιώνα, διαπίστωση η οποία συνδυάζεται με τη χρονολόγηση των τοιχογραφιών στο δεύτερο μισό του 14ου αιώνα.
Ναός Αγ. Αναργύρων
Βρίσκεται έξω από τη βόρεια πλευρά του τείχους σε μικρή απόσταση από αυτό. Είναι κτισμένος ο ναός πάνω σε στενό βράχο. Η στενότητα του χώρου καθόρισε και τη μορφή του κτίσματος, είναι μικρή μονόκλιτη βασιλική, της οποίας το χαρακτηριστικό στοιχείο είναι ότι δεν έχει καθόλου παράθυρα.
Ο ναός εσωτερικά είναι διακοσμημένος με τοιχογραφίες, οι οποίες σύμφωνα με την επιγραφή ανήκουν χρονικά στα 1600μ.Χ.
Ασκηταριό του Αγίου Θεοδώρου
Δυτικά από τα Σέρβια, σε απόσταση 3 χιλιομέτρων και δεξιά του δρόμου, που οδηγεί προς της Ελασσόνα, σε μια τοποθεσία που ονομάζεται γουρουνοπάζαρο, βρίσκονται τα ερείπια ενός ασκηταριού, αφιερωμένου στον Άγιο Θεόδωρο. Είναι ένα στενό και επίμηκες σπήλαιο, εντός του οποίου σώζονται ίχνη τοιχογραφιών. Πολύ κοντά στο ασκητάριο διακρίνονται και λείψανα αρχαίου κτίσματος, του οποίου τα αρχιτεκτονικά μέλη είναι διασκορπισμένα.
ΑΓΝΩΣΤΕΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΕΣ ΕΚΚΛΗΣΙΕΣ ΤΟΥ ΦΑΡΑΓΓΙΟΥ
- Ο Άγιος Αθανάσιος ήταν μια παλιά Βυζαντινή Εκκλησία στο ψηλότερο σημείο του μεγάλου φαραγγιού, δεξιά καθώς ανεβαίνουμε. Σήμερα σώζονται
μόνο μερικά τμήματα από τα θεμέλια της εκκλησίας αυτής και γίνονται ορατά μόνο, εάν γνωρίζει κανείς επακριβώς την περιοχή. Βρίσκεται στην περιοχή της Μπρουσιάνα. - Απέναντι από το νέο εκκλησάκι του Αγίου Αθανασίου χτίστηκε το 1930 σε ανάμνηση του παλιού Βυζαντινού η περιοχή λέγεται Αη-Λιάς. Εκεί υπήρχε μια άλλη Βυζαντινή Εκκλησία που κάποια τμήματά της σωζόταν μέχρι πριν λίγα χρόνια.
- Σήμερα δεν σώζεται σχεδόν τίποτα. Μόνο, εάν γνώριζε κανείς ακριβώς την περιοχή, μπορεί να εντοπίσει με μεγάλη και πάλι δυσκολία την θέση της.Καθώς ανεβαίνουμε το μεγάλο φαράγγι αριστερά, κοντά στον περιπατητικό διάδρομο που οδηγεί από τη Δέσση στη μεγάλη Βυζαντινή Βασιλική Εκκλησία έχει εντοπιστεί μια μικρή εκκλησία που ήδη έχει σκεπαστεί από τους αρχαιολόγους. Δεν έγινε, όμως ακόμη γνωστό, σε ποιον Άγιο είναι αφιερωμένη.
Γεωπάρκο
στα Μπουχάρια Μικροβάλτου!!
.Οι καμινάδες των μαγισσών!Οι κυρίες με τα ομπρελίνα!Οι χαράδρες των ακοίμητων γιγάντων και των νεράιδων!Το φαράγγι των δαιμόνων!
Διάφοροι μύθοι που προσπάθησαν να ερμηνεύσουν το εντυπωσιακό αυτό γεωφυσικό φαινόμενο.Στην πραγματικότητα είναι φυσικές γεωμορφές που προήλθαν από τη διάβρωση του εδάφους σε διάστημα χιλιάδων χρόνων. Έχουν το σχήμα χωμάτινης κολόνας και αποτελούνται από άμμους, κροκάλες, μάργες και αργίλους με πιθανή "συγκολλητική" ύλη οξείδια του σιδήρου και διοξείδιο του πυριτίου. Την κορυφή των κολόνων αυτών καλύπτει μια σχιστολιθική πλάκα που "έπαιξε" το ρόλο της ομπρέλας στην εξέλιξη του σχηματισμού...Η δημιουργία Γεωπάρκου των Μπουχαριών στο Μικρόβαλτο είναι γεγονός!
Φαράγγι « Σκεπασμένο »
Στα ριζά των δυτικών Πιερίων και στην είσοσο του ρέματος της Λάφιστας (ή αλλιώς Λαφόρεμα), το οποίο ξεκινάει από το Καταφύγι και χύνεται στη Λίμνη Αλιάκμονα-Πολυφύτου, 2,5 χλμ. από το Βελβεντό, βρίσκεται το Φαράγγι των εννιά πιερίδων μουσών, ή αλλιώς ... το «Σκεπασμένο». Η περιοχή βαπτίστηκε έτσι από ένα σημείο όπου το ρέμα σκεπάζεται από τη γη. Το «Σκεπασμένο» αποτελεί ένα τοπίο ιδιαίτερου φυσικού κάλλους, με τους καταρράκτες και τις φυσικές λιμνούλες, τους πλατανεώνες, τις παγωμένες πηγές, την πλούσια βλάστηση, τους εντυπωσιακούς βράχους ... κι έχει ταυτιστεί απόλυτα στη συνείδηση των βελβεντινών και των επισκεπτών με το Βελβεντό.
Από το ξύλινο «παρατηρητήριο», πρόσφατα διαμορφωμένο, μπορεί κανείς να απολαύσει τη θέα του πρώτου τριπλού καταρράκτη, ύψους 25μ.
Το Βελβεντό αποτελεί για κάθε επισκέπτη μια μοναδική ευκαιρία για απολαυστικές και ξεκούραστες στιγμές κοντά στη φύση, με όλες τις ανέσεις μιας μικρής οργανωμένης πόλης. Οι επισκέπτες των αστικών κέντρων που αναζητούν την ηρεμία της υπαίθρου και τη γεύση της παρθένας φύσης, μπορούν να βρούν στο Βελβεντό αυτό που ψάχνουν, αφού το Βελβεντό προσφέρει ποικίλες δυνατότητες για αναψυχή, χαλάρωση, αλλά και δράση, μέσα στις ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ του.
Υπάρχει ειδική έκταση – πάρκο, που διαμορφώθηκε έτσι ώστε να μπορεί να υποδεχτεί ακόμα κι εκδηλώσεις ή συναυλίες. Ο επισκέπτης μπορεί να κατέβει τον καταρράκτη από ένα μονοπάτι ειδικής δυσκολίας, αναζητώντας το πέρας του. Για τους εραστές των «extreme sports», η κατάβαση μπορεί να γίνει με σκοινιά και μέσα από τον ίδιο τον καταρράκτη. Από την περιοχή του πάρκου, ο επισκέπτης έχει επίσης τη δυνατότητα να προχωρήσει στην κορυφή (κοίτη) του φαραγγιού, ψηλά από τον πρώτο καταρράκτη, συναντώντας μικρές φυσικές λίμνες, σκεπασμένες από αιωνόβια πλατάνια και άλλα αυτοφυή δέντρα. Κάπου εκεί θα ανακαλύψει και την πίστα χορού, διαμορφωμένη κατά τη δεκαετία του ’50 από τους παλιότερους Βελβεντινούς για να διασκεδάζουν με τις παρέες τους. Οι πιο τολμηροί επισκέπτες μπορούν να συνεχίσουν την ανάβαση στο Φαράγγι, ακολουθώντας το παλιό μονοπάτι προς το Καταφύγι. Η διαδρομή αυτή, πέρα από τη μαγεία της ανάβασης, κρύβει μικρές εκπλήξεις, δέκα ακόμα καταρράκτες, μικρούς και μεγαλύτερους, περίπου είκοσι λιμνούλες αλλά και λείψανα παλιών νερόμυλων.
